Tüketici Senetlerinin İptal Edilmesi (Devremülk, devre tatil senetlerinin iptali)

Son yıllarda özellikle devremülk ve devre tatil sözleşmeleri kapsamında tüketicilere sıralı senetler imzalatıldığı, bu senetlerin cirolanarak takibe konduğu, tüketicilerin ciddi mağduriyetlerle karşı karşıya kaldığını görmekteyiz. Bu senetlerin iptal ettirilebilmesi için hukuki girişimlerde bulunmak mümkündür. Şöyle ki;

Tüketici senetlerinin nama yazılı şekilde düzenlenmesi gerektiği, nama düzenlenmemiş tüketici senetlerinin tüketici açısından herkese karşı geçersiz olacağı açık kanun hükmüdür. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 4/5. maddesi “Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.” hükmünü haizdir. Bu hükmün anlamı, tüketici senedi, nama düzenlenmemiş ve/veya nama düzenlenmiş bononun şartlarına uygun temlik edilmemişse, tüm ilgililere karşı geçersiz olacaktır. Tüketici bu geçersizliği herkese karşı ileri sürebilecektir.

Kambiyo senetlerinin soyutluğu ilkesi karşısında oldukça ayrıksı olan bu düzenleme, tüketicinin korunmasını amaçlamaktadır. Ancak, uygulamada, senedin, tüketici senedi olup olmadığının ispatı, nama mı emre mi yazılı olduğunun tespiti gibi hususlarda zorluklarla karşılaşılmaktadır.

T.C YARGITAY 13.Hukuk Dairesi Esas: 2017/ 919 Karar: 2018 / 2218 Karar Tarihi: 21.02.2018 “Davacı, davalı … Yayıncılık Dağıtım ve Eğitim Kurumları Tic. Ltd. Şti. ile arasında yapılan hizmet sözleşmesini haklı nedenle feshettiğinin tespitini, okul öğrenim taksitleri için düzenlenen bonolardan dolayı her iki davalıya karşı borçlu olmadığının tespitini ve bonoların iptalini istemiştir. Davacı ile davalı şirket arasında eğitim hizmetinin verilmesine ilişkin sözleşme olduğu, davaya konu bonoların da okul eğitim bedeline ilişkin taksitler nedeniyle verildiği açıktır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 4822 Sayılı Yasa ile değişik 4077 Sayılı TKHK.nun 6/A maddesinde, taksitli satışlarda kıymetli evrak niteliğinde düzenlenecek senetlerin, her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak düzenleneceği, aksi halde kambiyo senedinin geçersiz olacağı belirtilmiştir. Eldeki davada düzenlenen bono nama yazılı olmaması nedeni ile tüketici yönünden herkese karşı geçersizdir. Bu anlamda cirantanın iyiniyetli yada kötüniyetli olmasının bir önemi yoktur. hal böyle olunca, mahkemece, taksitli satış nedeniyle emre yazılı olarak düzenlenen senedin tüketici yönünden geçersiz olduğu gözetilerek davalı … yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.”       

T.C YARGITAY 13.Hukuk Dairesi Esas: 2016/ 20529 Karar: 2018 / 2886 Karar Tarihi: 07.03.2018; “Yukarıda açıklandığı üzere dava konusu senetler taksitli konut satışına ilişkin olarak 4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı yasanın 6/A maddesinin yürürlüğe girdiği 14.6.2003 tarihinden sonra düzenlenmişlerdir. Yasanın bu amir hükmüne göre dava konusu senetlerin her bir taksit için ayrı ayrı nama yazılı olarak düzenlenmesi gerekirken emre muharrer olarak düzenlendiğinden geçersizdir. Bilindiği gibi emre yazılı senetler TTK 559, 560, 743 maddelerinde yazılı esaslar dahilinde devredilebilir. Buna karşılık nama yazılı senetlerin devrinde zilyedliğin devri yanında alacağın temliki sonuçları doğuracak şekilde devredilmesi gerekir. Nama yazılı senette hak sahibi olmayan bir kimseden iyiniyetle devir alındığı gerekçesiyle iktisap mümkün değildir. Senet hamili TTK 599. maddesi gereği kendisinin iyi niyetli hamil olduğu savunmasında bulunamaz. “

Günümüzde özellikle devre mülk, devre tatil v.b. gibi konularda vatandaşların sıklıkla aldatıldığına ve kendilerine senet imzalattırıldığına, haksız paralar tahsil edildiğine şahit olmaktayız. Eğer bu şekilde imzalanan senetler var ise, ivedi olarak profesyonel hukuki yardım alınması gereklidir.

#devremülk senetlerinin iptali #devremülk sözleşmesinin iptali